ط
برا ی استارت به بافت یک قالی، بعداز مهیا شدن طرح و نقش، مهم ترین فعالیت فراهم کردن دار و چله کشی آن میباشد.
بافت قالی سوای وجود دار ممکن وجود ندارد. دار قالی ، مبنا ای میباشد که تارها و پودها بر روی آن کشیده میشوند و تا انتها بافت، قالی بر روی آن سوار میباشد و پس از اتمام بافت ، با قیچی زدن بر ریشه های فرش، آن را از دار غیر وابسته کرده و به اصطلاح از دار ذیل می‌آورند.
دستگاه های قالی بافی که اصطلاحاً به آنان دار نیز گفته میشود عبارتند از چهار چوبه هایی به صورت مستطیل از کالا چوب و یا این که فلز و بقیه متعلقات آن از قبیل مبنا ، نیمکت و چرخ دندانه های مربوطه. دستگاه قالیبافی دو دسته میباشد و طریق عمل آنها یک میباشد. اختلاف آنان از دید حال و روز قرار به چنگ آوردن آنهاست یعنی تار آنان یا این که افقی و روی زمینی (سوله زمینی) و یا این که دیواری (کارخانه داری ) میباشد.
دار قالی
تار در هر دو دستگاه میان دو نورد کشیده گردیده برای ستون زدن ، دومیله به اسم " گورت" یا این که شمشه و " نوباوه گورت" به عمل می‌برند. دار زمینی اکثر اوقات بوسیله خیمه نشینان بکار گرفته میشود. در دار زمینی " شمشه" از سه مبنا معلق گردیده و برای بلند کردن آن بافنده با شاخ قوچی که در چنگ داراست طنابی را که معلق گردیده می پیچاند و براین اساس زمانی از ستون به کارگیری میکند ، شمشه را بالا نگه میدارد. دار با میخهای چوبی به زمین مهار گردیده و به سادگی می اقتدار میخها را نماید و آن را حمل کرد.
ولی متداول ترین دار قالی، دار دیواری میباشد که نورد بالا و نورد ذیل بین دو اساس عمودی به اسم " پهلو" ( نبارد) قراردارد. در روزها قبلی، در راءس کشور‌ایران به جهت کمبود چوب، در دو دیوارروبروی هم سوراخی صحیح می کردند و نوردها را در آن می گذاشتند.
دستگاه های عمودی مشتمل بر گونه های متعدد تحت می‌باشند:
دار اثبات
این گونه دار به طور چهار چوبی میباشد که از اتصال دو تیره سفت و خدنگ به طور افقی در ابتدا و پائین و همینطور دو تیر عمودی در طرفین تیرهای افقی تشکیل میشود. تارهای قالی‌کوچک و قالی به تناسب نازکی و پهنا فرش متبوع فی مابین تیر بالایی (سردار) و تیر پایینی (ذیل دار) کشیده میشوند. کارگر بافنده روی تخته الوار مانندی مقابل دار فرش می نشیند و کم کم که عمل بافت پیشرفت میکند. محل این تخته را فراتر می‌برند. درین مدل دار ارتفاع فرش اندکی کوچکتر از مسافت تیرهی بالایی و پایینی دستگاه میباشد.
چله کشی یکی مهم‌ترین روند بافت فرش میباشد. در یک بافت پاک و شسته رفته نقش چله کش (تنه تاب) وارد و مسلط را هیچ گاه نمی اقتدار از عمل بافنده با حوصله و صبر آن معدود بهاتر شمرد. در زمینه‌ی چله کشی علاوه بر مهارت معلم فعالیت چله کش گزینش مواد اول مرغوب و دار مطلوب نیز دارای اهمیت فراوان میباشد. انتظار بیهوده ای میباشد که از یک دار کج و کوله حتی با بررسی چله کش حرفه ای بتوان فرشی بی عیب و نقص پائین کشید.
دار تبریزی
در‌این گونه دار نیز تارهای فرش تیرهای بالا و تحت دستگاه را به دور میزنند. یک کدام از خصوصیت های این گونه دار این میباشد که به تناسب پیشرفت عمل ضمامن بالایی دستگاه کشیده میشود و در سود تارها شل و ول گردیده و نصیب بافته گردیده به پشت دار انتقال می یابد و به‌این سیرتکامل جای بافنده تغییر و تحول نمی نماید و مدام در به عبارتی طول گذشته مقابل دار قالی می نشیند. از این جور دارها در تبریز و بقیه شهرهای آذربایجان و هم چنین در اراک و قم و همدان و یه خرده از نقاط مرکزی جمهوری اسلامی ایران استعمال می نمایند.
دار کرمانی
از این جور دستگاه اولی توشه در کرمان استعمال شد و امروزه در بعضا دیرگ از شهر های جمهوری اسلامی ایران مانند کاشان، نائین، اصفهان استعمال از آن معمول میباشد. مکانیسم بافت درین دسته دار چنین میباشد که بخش های بافته گردیده به‌تدریج بدور تیر پایینی پیچیده میگردد در فیض با آن می اقتدار فرش هایی با اندازه های پهناور را بافت. یکی از دیگر از قابلیت و امکان های این قبیل دستگاه ها این سات که کشش تارها را با آنها بهتر می اقتدار در دست گرفتن کرد و در قبال به علت آن که بخش های بافته گردیده به پشت دستگاه انتقال میابد قابلیت مقایسه نقشه بخش های بافته گردیده با نقاط قرینه منتقل گردیده به پشت دار نیست.
فراهم کردن تار
چله کشی یکی‌از مهم ترین روند بافت فرش میباشد. در یک بافت پاک و شسته رفته نقش چله کش (تنه تاب) وارد و مسلط را هیچ وقت نمی قدرت از عمل بافنده با طاقت و طاقت آن نادر بهاتر شمرد. درباره‌ی چله کشی علاوه بر مهارت معلم عمل چله کش تعیین مواد اول مرغوب و دار مطلوب نیز دارای اهمیت فراوان میباشد. انتظار بیهوده ای میباشد که از یک دار کج و کوله حتی با تحلیل چله کش حرفه ای بتوان فرشی بی عیب و نقص پائین کشید.
چله کشی مانند پباده سازی و رنگرزی قادر است یک پیشه مجرد در تیم رشته قالی بافی باشد. تعبیروتفسیر این حرف این میباشد که یک چله کش الزاماً نباید بافنده باشد. وی بعداز خاتمه چله کشی میتواند بافت فرش را نیز انجام دهد و یا این که اینکه به سراغ دار دیگری برای چله کشی برود. کارش تا حدودی دقیقتر و فنی خیس از بافنده میباشد. محاسبی میباشد که با دانایی از نقشه فرش، تعدادتارها و گونه آنها و ارتفاع و پهنا فرش را احتساب نموده و به هنگام بروز اشکالات فنی توانا به یافتن چاره های مطلوب نیز میباشد.
اساسا در مناطقی که قالیبافی بصورت یک رشته انجام میشود، یک شخص کارشناس فعالیت چله کشی میباشد که او را " چله دوان" یا این که " چله پیچ" می‌گویند. در واقع این اشخاص کارشناس چله کشی برای بافت پاچه نیز می باشند.
تجربه فردی اینجانب از شستشوی موکت
به وبلاگ خود خوش امدید